مقایسه کارایی حذف جیوه از آب آشامیدنی به وسیله ستون های آکنده کربن فعال با زئولیت طبیعی کلینوپتی لئولایت وآنتراسیت

محدودیت منابع آبی و خطر بحران آب در ایران و اهمیت بازیابی آب از یک سو و از سویی دیگر افزایش آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی به وسیله فلزات سنگین از جمله جیوه که ناشی از ورود فاضلابهای صنعتی و شهری می باشد، یافتن راه حلهای قابل قبول زیست محیطی را در جهت حذف این ماده از منابع آبی ضروری می سازد. روشهای مختلفی برای حذف جیوه از منابع آب پیشنهاد گردیده است. این روشها علاوه بر تأثیر قابل قبول بر حذف ماده مذکور باید از لحاظ قابل اجرا بودن و داشتن صرفه اقتصادی نیز مورد توجه قرار گیرند. در این تحقیق از ستون های کربن فعال دانه ای، زئولیت و آنتراسیت به عنوان جاذبهای ارزان قیمت و پر بازده به منظور حذف جیوه استفاده گردید. قابلیت جاذبهای مذکور و نیز اثر عوامل مختلف مؤثر بر کارایی حذف شامل تغییرات ph که در محدوده مورد قبول برای آشامیدن می باشد (8-6) ، تغییرات غلظت جیوه ورودی به سیستم ( ppm1 ، 0/75، 0/5، 0/25) و تغییرات زمان تماس (3 ،1،2، 5/0ساعت) در حذف ماده مذکور مورد مطالعه قرار گرفت. اندازه گیری غلظت جیوه در نمونه های آب ورودی و خروجی از ستون ها به روش اسپکتروفتومتری در طول موج 492 نانومتر با معرف دی تیزون انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص گردید با کاهش غلظت ماده ورودی از ppm 1به ppm 0/25 در شرایط ثابت، درصد حذف جیوه در ستون های جاذب آنتراسیت، کربن فعال و زئولیت به ترتیب از22 درصد، 63 درصد و 55 درصد به 28 درصد، 72 درصد و 64 درصد  افزایش می یابد. همچنین در شرایط ثابت با افزایش زمان ماند از 0/5 ساعت به 3 ساعت، درصد حذف جیوه به ترتیب برای ستون های آنتراسیت، کربن فعال و زئولیت از 22، 56 و 54 درصد به 42، 86 و 82 درصد افزایش پیدا می کند. همچنین افزایش ph در محدوده، موجب افزایش کارایی ستونها می گردد. در مجموع نقش عامل زمان ماند در کارایی حذف جیوه به وسیله ستون کربن فعال به مراتب بیشتر از ستون های زئولیت و آنتراسیت مورد مطالعه بوده است. با تغییر پارامترهای مختلف مورد مطالعه در این تحقیق، کارایی حذف جیوه با استفاده از ستون کربن فعال، زئولیت و آنتراسیت به ترتیب دامنه 51 تا 92 درصد، 42 تا 88 درصد و 16 تا 52 درصد داشت. بیشترین کارایی حذف مربوط به ستون آکنده کربن فعال بوده و با توجه به سهولت کاربرد، هزینه پائین و نیز کارایی حذف بالا، می توان کربن فعال را به عنوان مناسب ترین جاذب به منظور حذف جیوه از منابع آب آشامیدنی معرفی نمود.